Triennale Sztuki Sacrum

Strona Główna / Triennale Sztuki Sacrum

Od 1991 roku w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie organizowane jest Triennale Sztuki Sacrum – najważniejsza impreza kulturalna Galerii i jedna z ważniejszych w Częstochowie. Jej pomysłodawcą i pierwszym kuratorem (także współtwórcą II i IV edycji) był Wojciech Skrodzki, znakomity polski krytyk sztuki. We wstępie do katalogu I Triennale Wojciech Skrodzki tak opisał intencję powołania tego wydarzenia artystycznego: „Chodziło o stworzenie pewnej „przestrzeni duchowej” poprzez dobór prac, łączących współczesną świadomość twórczą z wyrażeniem doświadczenia Sacrum, w którym istotną rolę odgrywa przeżycie religijne (…) W tym miejscu pojawia się pytanie o kryteria, motywy racje… Nie ma jednak w chwili obecnej wypracowanych kryteriów, które by obejmowały równocześnie sferę sztuki i to co w niej sakralnego. Jest to raczej wyraz dążenia do ukazania możliwie szerokiego zakresu problemów, często zawartych przede wszystkim  w komentarzu krytycznym.”

Triennale przez lata zdołało sobie zapracować na miano imprezy prestiżowej, znanej  i poważanej w Polsce. W Radach Programowych kolejnych edycji Triennale podejmowało pracę wiele znaczących autorytetów – naukowych, artystycznych, krytyków i teoretyków sztuki, dzięki którym kształt artystyczny i merytoryczny wydarzenia był zawsze na najwyższym poziomie. Rady Programowe tworzyli m.in. Gustaw Zemła, Maciej Bieniasz, Wiesław Juszczak, Stanisław Rodziński, Elzbieta Wolicka, Maciej Gutowski, Jacek Waltoś, Adam Brincken, Paweł Taranczewski, Janusz Marciniak, Zbigniew Benedyktowicz, Renata Rogozińska, Leszek Mądzik, Janusz Bogucki, Tadeusz Boruta, Anda Rottenberg, Teresa Stankiewicz, Danuta Wróblewska, Paweł Łubowski, Andrzej Saj, Włodzimierz Staniewski, Dariusz Czaja, Małgorzata Kitowska-Łysiak, ks. Ryszard Knapiński, Katarzyna Barańska, Danuta Benedyktowicz.  Triennale zaowocowało również kontaktami zagranicznymi (Francja, Niemcy).

Każda edycja Triennale odbywa się pod innym hasłem programowym: Człowiek – wiara (1991), Wiara – sztuka (1994), Człowiek – wiara – sztuka (1997), Muzeum wyobraźni (2000), Ku cywilizacji życia (2003), Sztuka wobec zła (2006), Dom – droga istnienia (2009/10), sacrum/profanum (2013), Wspólnota, wspłóczucie, współczułość (2016/17), Świętość natury? (2021/21).

Od kilku lat Triennale ma charakter interdyscyplinarny – razem z wystawami plastycznymi odbywają się spektakle teatrów alternatywnych (m.in. Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice, Sceny Plastycznej KUL, spektakle plenerowe Andrzeja Szarka), koncerty muzyczne, sypanie mandali przez mnichów tybetańskich, akcje performatywne; realizowany jest program filmowy, sesje i konwersatoria, a efektem Triennale są wydawnictwa artystyczne oraz publikacje książkowe.

Triennale Sztuki Sacrum podejmuje, poprzez prezentację dzieł różnych dziedzin sztuki najbardziej istotne pytania dotyczące sytuacji człowieka  w świecie i jego odniesień do rzeczywistości. Triennale było zawsze przeglądem  najciekawszych i najważniejszych zjawisk w sztukach plastycznych w Polsce, odwołujących się do sacrum. To odwołanie rozumiemy szeroko, prezentowaliśmy, obok dzieł w sposób oczywisty dających się określić jako sakralne,  również takie, które, naszym zdaniem,  poprzez ikonografię powszechnie uznawaną za świecką,  przekazywały  treści metafizyczne. Stąd wynikają czasami  poważne problemy, przed którym staje organizator, komisarz wystaw, konkursów mających „sacrum” w tytule. Dlatego z każdą edycją hasła programowe Triennale zyskują wymiar coraz bardziej uniwersalny i odwołują się do doświadczenia człowieka współczesnego.

Skip to content